Luchtdruk en luchtstroming

Deze video gaat over luchtdruk en luchtstroming (domein aarde) voor het eindexamen aardrijkskunde.

Lees de video hieronder nog eens rustig na:
In deze video gaan we het hebben over luchtstromen. Deze luchtstromen komen voort uit verschillen in luchtdruk. De definitie van luchtdruk is het gewicht van de lucht die op de aarde drukt. Door zwaartekracht trekt de aarde lucht aan waardoor er meer luchtdeeltjes zijn dichtbij de aarde dan verweg van de aarde. Daarom is de luchtdruk ook zo laag als je de lucht in gaat, er zijn veel minder luchtdeeltjes die als het waren drukken. De lucht heeft overal dus een bepaalde druk. Ook om ons heen. Zo drukt er op jouw lichaam nu ongeveer 20.000 kilogram lucht! Maar toch merken we daar niks van. Hoe komt dat nou? De verklaring is eigenlijk heel simpel: omdat er in je lichaam ook luchtdruk zit. Zie het als een soort weerstand. Hierdoor word je niet in elkaar gedrukt. Maar goed, in de aardrijkskunde hebben we dus ook te maken met luchtdruk. Als er tussen twee gebieden een verschil is van luchtdruk gaat de lucht bewegen tussen deze twee gebieden. Altijd van het hoge luchtdrukgebied naar het lage luchtdrukgebied. Deze beweging van lucht is wind. Dus dit verschil in luchtdruk betekent dat het gaat waaien. De zon speelt een grote rol van hoe de luchtdrukgebieden verdeeld zijn. Zo is er zoals je kunt zien ter hoogte van de even evenaar een grote invalshoek. Invalshoek is weer een belangrijk begrip dat je moet kennen. De definitie is: de hoek tussen de zonnestralen en het aardoppervlak. Omdat de invalshoek zo groot is rond de evenaar staat de zon daar dus altijd heel erg hoog. De zonnestralen hoeven namelijk maar een korte weg af te leggen door de atmosfeer. Misschien kennen sommigen van jullie dit wel als je wel is op vakantie bent geweest in een tropisch gebied. Zoals je kan zien staat de zon staat altijd enorm hoog aan de hemel. Zo zie je dat de stralen die op bijvoorbeeld Europa schijnen een veel langere weg moeten afleggen om de aarde te bereiken dan de stralen op de evenaar waardoor het dus veel kouder is in Europa dan rond de evenaar. Daarnaast komt de hitte rond de evenaar ook doordat de stralen veel geconcentreerder zijn. Hoe noordelijker of zuidelijker je gaat vanaf de evenaar, hoe meer de zonnestralen verspreid worden en dus hoe minder geconcentreerd het zonlicht is. Goed, het is dus erg warm rond de evenaar. Deze warme lucht zet uit waardoor er minder luchtdeeltjes zijn. De lucht is dus minder zwaar en drukt minder op het aardoppervlak, makkelijk gezegd er ontstaan daardoor veel lage luchtdrukgebieden. In zo'n lage drukgebied kan de lucht heel makkelijk opstijgen en hoe hoger de lucht komt hoe lager de luchtdruk, zoals ik eerder ook al zei. Nou je kan het je wel voorstellen: hoe hoger je komt hoe meer de lucht zich uitzet en ook hoe kouder het wordt. Deze koude lucht kan minder vocht vasthouden en daardoor gaat het regenen. Op deze afbeelding wordt dat ook weer mooi weergegeven. Je ziet goed dat op grotere hoogte van de evenaar de lucht wegstroomt naar het noorden en het zuiden. De lucht koelt af, wordt zwaarder en zakt weer naar beneden. Op die plek ontstaat een hoge luchtdruk, dit zie je vaak ter hoogte van de subtropische gebieden, zoals de Sahara. Van die gedaalde lucht stroomt een deel terug richting de evenaar en een ander deel richting het noorden. Ongeveer op 60 graden zuider en noorderbreedte botst deze relatief warme lucht op de koude lucht van de polen. De warme lucht stijgt hierdoor op en er ontstaat een lage druk gebied. Een deel van de lucht stroomt terug richting de subtropen en het andere deel gaat richting de polen. Daar koelt het af, zakt het naar beneden en veroorzaakt het op de polen weer een hoge drukgebied. Wat opvalt is dat de lucht altijd stroom van gebieden met hoge luchtdruk naar gebieden met lage luchtdruk. Maar dat was nog niet alles. Er is nog iets aan de hand. Zoals je weet draait de aarde om zijn as. Daardoor stroom al die lucht niet gewoon recht van de hoge luchtdrukgebied naar de lage luchtdrukgebieden, maar schuin. Op het noordelijk halfrond naar rechts en op het zuidelijk halfrond naar links. Dus probeer dit proces goed uit je hoofd ook al lijkt het erg moeilijk en abstract.