Risico en informatie, moreel wangedrag

Deze video geeft uitleg over risico en informatie, moreel wangedrag voor het eindexamen economie.

Hier kun je de tekst van de video nog eens nalezen:
Vandaag gaan we het hebben over moreel wangedrag, averechtse selectie en asymmetrische informatie. Laten we beginnen met een paar voorbeelden van moreel wangedrag. Stel je voor dat je de eigenaar bent van een huis en je vindt het erg fijn om soms kaarsen aan te steken. Afhankelijk van je verzekering in geval van brand, zal je je omgang met kaarsen waarschijnlijk aanpassen. Als jij jouw huis hebt verzekerd tegen brand, zal je waarschijnlijk risicovoller gedrag tonen met het gebruik van kaarsen dan als je niet verzekerd zou zijn. Dit zelfde gebeurt in de financiële wereld. Toen de ABN AMRO bank in de problemen kwam tijdens de financiële crisis, had de Nederlandse overheid besloten om de bank over te kopen, en daarmee te nationaliseren. Maar nu dat andere banken dit gedrag hebben gezien, is er een kans dat zij risicovoller gedrag zullen tonen en bijvoorbeeld risicovollere bellegingen zullen maken. Zij denken misschien nu dat ze toch wel gered worden als het misgaat. Een ander voorbeeld van moreel wangedrag is bijvoorbeeld als je wat roekelozer met je smartphone omgaat, omdat hij toch verzekerd is. Als je weet dat je toch een nieuwe krijgt, dan zal je risicovoller gedrag tonen in hoe je met je telefoon omgaat. Dus eigenlijk is moreel wangedrag risico veroorzaken door oneerlijk en onverantwoordelijk gedrag tonen. Maar hoe kunnen we dit probleem oplossen? Ten eerste, kunnen verzekeringmaatschappijen een eigen risico instellen. Dit zorgt ervoor dat je een bedrag eerst zelf zal moeten betalen, voordat een verzekeraar uitkeert. Of ze kunnen gebruik maken van een bonus-malussysteem, waar je bijvoorbeeld korting kan krijgen op je premie als je goed gedrag vertoont. Het komt er dus op neer dat goed gedrag wordt beloond, en slecht gedrag wordt gestraft. Laten we nu kijken naar averechtse selectie. Laten we weer even terug gaan naar het voorbeeld met brand verzekering voor huizen. Je kan je voorstellen dat er een aantal huiseigenaren zijn die wat roekelozer omgaan met brand veiligheid. Dit noemen we de slechte risico?s. Dan heb je eigenaren die enorm voorzichtig zijn en brand veiligheid juist erg serieus nemen. Dit noemen we goede risico?s. Dit betekent dat als de goede risico eigenaren vinden dat ze te veel premie betalen door het roekeloze gedrag van de slechte risico eigenaren, zij waarschijnlijk naar een andere verzekeraar zullen overstappen, die wat meer rekening houd met hun brandveiligheid en daardoor een lagere premie verrekent. Dit betekent dat de eerste verzekeraar met alle slechte risico eigenaren komt te zitten, waardoor de kosten voor de verzekeraar hoger worden, en daarmee ook de premies van eigenaren omhoog zullen gaan. Dit kan er voor zorgen dat er meer eigenaren naar een andere verzekeraar overstappen, en dat de verzekeraar misschien zelfs failliet kan gaan door de kosten die niet meer gedekt kunnen worden door de premies. Dit is dus ?averechtse selectie?. Slechte risico verzekerden blijven in de verzekering, en goede risico?s vertrekken omdat ze de premie te hoog vinden. Dit kan faillissement voor de verzekeraar als gevolg hebben aangezien er nu dus dáár alleen nog maar roekeloze verzekerden zijn, waarbij er vaker vergoedingen moeten worden uitgekeerd door de verzekeraar. Dan hebben we nog asymmetrische informatie. Een voorbeeld van asymmetrische informatie is als jij bijvoorbeeld een sollicitatie gesprek hebt bij een bedrijf, en je je cv probeert aan te dikken door wat extra baantjes er op te zetten, of een extra opleiding. Het zelfde geld voor als jij bijvoorbeeld je oude laptop probeert te verkopen, en je weet dat er aantal dingen niet meer zo goed werken, maar de koper weet niet in wat voor staat jouw laptop is. In beide gevallen heeft de ene partij een informatie nadeel in vergelijking met de ander andere partij. Om dit probleem op te lossen, kan het bedrijf over de kandidaten die solliciteren referenties aanvragen over de sollicitant. Ook kan de koper van jouw laptop bijvoorbeeld een keuring laten doen. Dus als je een informatie nadeel hebt, moet je ervoor zorgen dat je achter extra informatie komt om dit nadeel op te heffen.